Afhankelijk van de manier van tellen zijn er wel driehonderd verschillende versies van het Indiase epische gedicht, de Ramayana, bekend. De oudst bekende versie is de Sanskrit-versie die wordt toegeschreven aan de wijze Vālmīki (वाल्मीकि).

De Ramayana heeft zich vanuit India verspreid naar veel Aziatische landen, waaronder Birma (Myanmar), Indonesië, Cambodja, Laos, de Filipijnen en China. De oorspronkelijke versie van Vālmīki is in veel regio’s vertaald en aangepast, vaak met eigen verhaallijnen of thematische verschillen. Enkele belangrijke adaptaties zijn:

  • De Ramavataram (12e eeuw, Tamil)
  • De Reamker (Khmer, Cambodja)
  • De Kakawin Ramayana (Oud-Javaans)
  • De Ramakien (Thailand)
  • De Phra Lak Phra Lam (Laos)

Sanskrit-versies van de Ramayana

Naast de oorspronkelijke Ramayana van Vālmīki zijn er in het Sanskriet nog andere versies of hervertellingen:

  • Adhyātma Rāmāyaṇa
  • Vasiṣṭha Rāmāyaṇa (ook bekend als Yoga Vasiṣṭha)
  • Laghu Yoga Vasiṣṭha
  • Ānanda Rāmāyaṇa
  • Agastya Rāmāyaṇa
  • Adbhuta Rāmāyaṇa

De Ramayana komt ook voor in andere belangrijke Sanskrit-teksten, zoals:

  • De Mahābhārata (in het Ramopakhyana-gedeelte van het Vana Parva)
  • De Bhāgavata Purāṇa (boek 9)
  • De Viṣṇu Purāṇa en Agni Purāṇa bevatten verkorte versies.

Regionale versies binnen India

Door de eeuwen heen zijn in bijna elke regio van India lokale versies van de Ramayana ontstaan, vaak in de eigen taal en stijl:

Noord-India

  • Ramacharitamanasa van Tulsidas (16e eeuw), een zeer populaire versie in Awadhi.

Jammu en Kasjmir

  • Ramavatara Charita, geschreven in de 19e eeuw.

Gujarat

  • Tulsi-Krita Ramayana, een 17e-eeuwse Gujarati versie door Premanand Swami.

Maharashtra

  • Bhavartha Ramayana van Eknath (16e eeuw).
  • Een oudere vertaling uit de 12e of 13e eeuw in Oud-Marathi wordt ook genoemd.

Assam

  • Katha Ramayana of Kotha Ramayana, geschreven door Madhava Kandali in de 15e eeuw.

Bengalen

  • Krittivasi Ramayan, geschreven door Krittibas Ojha (15e eeuw).

Odisha (Orissa)

  • Dandi Ramayana of Jagamohan Ramayana van Balaram Das (16e eeuw).

Andhra Pradesh

  • Sri Ranganatha Ramayanamu, een Telugu-versie door Buddha Reddy.
  • Molla Ramayanamu door de dichteres Molla.

Karnataka

  • Kumudendu Ramayana (Jain-versie, 13e eeuw)
  • Kumara-Valmiki Torave Ramayana (16e eeuw)
  • Ramachandra Charita Purana van Nagachandra (13e eeuw)

Tamil Nadu

  • Kambaramayanam van Kamban (12e eeuw), een zeer geliefde Tamil-versie.

Kerala

  • Adhyatma Ramayanam Kilipattu, geschreven door Thunchaththu Ezhuthachan in de 16e eeuw.

Nepal

  • Bhanubhakta Ramayan, Nepali-versie door Bhanubhakta Acharya (19e eeuw)
  • Siddhi Ramayan, in Nepal Bhasa, door Siddhidas Mahaju (20e eeuw)

Goa

  • Ramayanu, geschreven door Krishnadasa Shama (15e eeuw), in het Konkani.

Kannada (extra vermeldingen)

  • Twee prozawerken door Nandalike Lakshminarayana (Muddanna):
  • Adbhuta Ramayana (1895)
  • Ramaswamedham (1898)

Urdu

  • Pothi Ramayana, een versie in het Urdu uit de 17e eeuw.

Andere versies

  • Champu Ramayan
  • Anand Rayaman
  • Mantra Ramayan
  • Girdhar Ramayan
  • Shree Ramayan Mangeri
  • Shree Rang Nath Ramayan
  • Bhaskar Ramayan
  • Gobind Ramayan, geschreven door Guru Gobind Singh
  • Radhey Shyam Ramayan

Versies buiten India

Naast India heeft de Ramayana ook zijn weg gevonden naar andere landen, waar het verhaal zich heeft aangepast aan de lokale cultuur:

  • Cambodja – Reamker
  • Thailand – Ramakien
  • Laos – Phra Lak Phra Lam
  • Myanmar (Birma) – Yama Zatdaw
  • Maleisië – Hikayat Seri Rama
  • Java (Indonesië) – Kakawin Ramayana
  • Filipijnen – Rajah Magandiri

Nepal

  • De Nepal Bhasa versie Siddhi Ramayan werd geschreven door Mahakavi Siddhidas Mahaju Amatya tijdens de Nepal Bhasa renaissance.
  • De Khas/Nepali versie van Bhanubhakta Acharya is het eerste epische werk in het Nepali.

Tibet

  • In Tibet zijn verschillende manuscripten van de Ramayana gevonden in Dunhuang.

Zo zijn er vele versies van de Ramayan waar wij van kunnen leren.