In de avond en nacht mediteren Shivadevoten (bhaktas) individueel of in groepen (in een mandir bijvoorbeeld) op het Goddelijk aspect Shiva. Vele gelovigen vasten op deze dag. Er zijn verschillende manieren om Shivratri te vieren.

Dit ter voorbereiding va hun meditatie in de avond en nacht. Naast meditatie chanten zij mantra’s, zingen zij lofliederen ter ere van Shiva, offeren ze prasadam, dit zijn zoete spijzen en bidden zij tot Shiva om hun persoonlijke levenssituatie te verbeteren. Ook verrichten zij de abhishek, het overgieten van het Shivabeeld met melk, water; bloemen etc ; dit als eerbetoon aan Shiva. 

DE DRIE-EENHEID 

Hindoes hebben een Godsbeeld dat uit drie functionele aspecten bestaat. Hierin is Brahma het scheppend aspect, Vishnu het onderhoudend aspect en Shiva het vernietigend aspect. Deze functionaliteit werd lang geleden aan Shiva toegekend door westerlingen die het Hindoeistisch Godsbeeld probeerden te beschrijven. Hindoes zowel in India als daarbuiten namen deze onzinnige duiding over. Inmiddels is deze benaming algemeen geaccepteerd.

Maar is Shiva werkelijk het Godsaspect dat vernietigt? Zo ja, wat vernietigt Hij dan?

De meest ultieme vorm van vernietiging die wij kennen is de dood. Maar in feiten is de dood is niets anders dan een voorbereidingsproces op een nieuw leven. Elk levend wezen is vervuld met energie en vitaliteit genaamd Shivam. Als de Shivam zich uit het lichaam terugtrekt veranderen we in shevam, een lijk. Na de crematie gaat het lichaam weer op in de vijf elementen waaruit het is opgebouwd namelijk aarde, water, energie ( vuur) lucht en ether (ruimte).

Vervolgens ontstaat er uit deze elementen een nieuw leven waarbij Shivam in de vorm van liefdevolle energie zich opnieuw nestelt in het lichaam. In dit proces is Shiva beslist niet de vernietiger, maar eerder een transformator of regenerator.

WIE / WAT IS SHIVA?

Shiva komt van de wortel shi in het sanskrit. Shi heeft de volgende betekenissen: gunstig, goedgezind, absolute liefde en genadig. Va: betekent : bezitter of belichaming. 

Shiva is de bezitter van absolute liefde, van welgezindheid en genade (vergevingsgezindheid).

Maar de genoemde termen als: gunstig, goedgezind en bezitter of belichaming zijn menselijke kwaliteiten. Ter wille van het begrip kunnen we niet anders dan deze kwaliteiten in menselijke dimensies weergeven.

Als we het in Goddelijke dimensie weergeven, is Shiva een staat van absolute realiteit en absolute liefde.  Het is een devine beginsel die vormloos is. Hij beschikt over absolute kennis en is het allerhoogste wezen. Shiva is ook vitale energie die in alles en iedereen zit en die zowel de micro als de macrocosmos doordrenkt. In je diepste kern ben je dus Shiva. 

VANUIT DIE KERN KRIJG JE JOUW VITALITEIT EN LEVENSENERGIE.

Een van de Indiase guru’s die in het westen grote bekendheid geniet, is Sadguru.

In zijn boek : “ Shiva-The ultimate Outlaw “,  definieert Sadguru Shiva als : “That Which is not”. In zijn toelichting zegt hij verder: Shiva is abstract, een vormloos idee of een doctrine, een notie die aan alles en iedereen levenskracht, vitaliteit en dynamiek geeft. 

Deze opmerking van Sadguru kan bij sommige lezers verwarring veroorzaken. Want het zou de gedachte kunnen oproepen dat Shiva niet bestaat. ( That which is not). 

Wat Sadguru bedoelt met “that which is not”, is dat je Shiva nog niet hebt ervaren. Wanneer je Shiva ervaart, wordt je bewust dat Shiva “that devine which is in everyone and everywhere” is.

HEELHEID OP KOSMISCH NIVEAU.

In de  nacht van de Maha Shivaratri, proberen devoten in contact te komen met de Shiva in hun zelf; dus met hun diepste kern, hun jiva atma. Dat doen ze o.a door in meditatie te gaan. Ze gaan daar zo intens in op, dat ze als het ware zichzelf verliezen. Langzaamaan verdwijnt het gevoel van gescheidenheid tussen individu en Shiva, de hoogste realiteit. 

Ze realiseren dat deze hoogste realiteit, shiva , hetzelfde is als hun persoonlijke diepste kern. En treedt er het besef in van eenheid tussen de jiva atma en param atma, tussen het individu en Shiva; tussen microcosmos en macrocosmos. Het besef van dualiteit verdwijnt en die van non dualiteit treedt in ; alles voelt als een groot kosmisch geheel, dat in harmonie met elkaar is verbonden.; jij ziet jezelf als verbonden met alles en iedereen en alles en iedereen verbonden met jezelf. Daarmee heb je de staat bereikt die in de upanishads wordt geduid als die van aham Brahma asmi ( ik ben Brahma, of ik ben Goddelijk)  of tat tvam asi (dat zijt gij) of ayam atma Brahma. (deze atman is Brahman) 

Anderen doen hetzelfde maar dan door mantra’s te chanten, of door bhajans of lofliederen te zingen; weer anderen doen dat door middel van een puja (eredienst) of een persoonlijk gebed.

Maar een dergelijke eenheidservaring en connectie met het kosmisch bewustzijn, bereik je niet door een eendaagse meditatie of een eenmalige participatie aan een van de gebruikelijke activiteiten zoals een puja bijv.

Nee zeker niet, als voorwaarde ervoor moet er een langdurige en begeleide traject van meditatie zijn voorafgegaan. Dit om tot zelfinzicht en persoonlijk evenwicht ( balans) te komen. 

HEELHEID OP MENSELIJK NIVEAU.

Op deze avond wordt de manifestatie van Shiva in de vorm van de  ardhanriishwar herdacht. Het is de vorm waarin Shiva zich als half man en half vrouw manifesteert. Ardhan is half;  nari is vrouw, in dit geval Parvati. Ishwar is het mannelijk aspect van Shiva. .Dus Shiva en Parvati samen vormen de ardahnariishwar. Deze samenstelling van Shiva en Parvati, is een oproep aan de mens om de andere helft van jezelf te erkennen en die evenwichtig te ontwikkelen. Shiva staat voor materie en rede en Parvati staat voor energie en intuitie. Het is een oproep om materie en energie, maar ook rede en intuitie  in jezelf in balans te brengen.

HIERDOOR VERDWIJNT DE INNERLIJKE DUALITEIT EN WORDT JE EEN EVENWICHTIGE EN MET JE OMGEVING VERBONDEN PERSOONLIJKHEID.

LINGAM ALS SYMBOOL VAN SHIVA

Lingam staat voor de oerenergie van waaruit Shiva de wereld schept en waarin de wereld uiteindelijk weer in opgaat. De hele creatie komt dus voort uit de Lingam.

De lingam is een energiezuil die zich naar boven richt. Dat als verwijzing naar het leven dat zich vanaf een basis zich hoort te ontwikkelen naar een hoog bewustzijnsniveeau.   

De Lingam rust op een plateau. Deze staat voor lichaam en geest.

De plateau is driehoekig van vorm. De drie hoeken staan voor de kwaliteiten die ons op heet aardse niveau kenmerkt nl. Satva Guna, (zuiverheid van denken en handelen) Raja guna energie, (daadkracht en handelen), en Tammo guna ( onwetendheid en traagheid) 

Afhankelijk van onze denkwijze bewegen we gedurende de dag van de ene kwaliteit naar de andere. Verankerd in aardse kwaliteiten en in een lichaam en geest, is het de bedoeling van de lingam om je te ontwikkelen; naar boven, naar een zo hoog mogelijk bewustzijn.

TRINETRA

Naast de Lingam heeft Shiva ook nog andere dimensies. Zo wordt Shiva Trinetra, bezitter van het derde oog, genoemd.

Dit is het oog van de wijsheid. Shiva is de bron van absolute wijsheid.

SHIVA IN MENSELIJKE HOEDANIGHEID

Maar als Shiva eindeloze energie vol bewustzijn is, wie is dan die vreemde man met een slang om zijn nek , een grote haarknoet en vele andere attributen, zoals de trishul,  in de pujakamer of de  mandir ons zo doodringend aankijkt?

Een van de belangrijkste wegen naar verlichting is die van de bhakti yoga.  Bhakti ten opzichte van God of een van de drie Goddelijke manifestaties of een Devi of Devta. 

Bahkti is een toegewijde houding, een manier van lof en respect betuigen, het is eren, aanbidden, praten, met liefde bejegenen. Dit zijn allemaal menselijke emoties die je uitdrukt ten opzichte van een Godheid. 

Maar kun je aan abstracte kosmische energie presadem offeren, of  eer betonen door middel van een bhajan of het aanbieden van een bloem?

 Kun je ten opzichte van iets abstracts emoties van liefde, aanhankelijkheid, onderwerping en dergelijke communiceren?

Veel mensen hebben daar moeite mee. Vandaar dat de Rishis’s onze Goddelijke krachten menselijke  gedaantes hebben gegeven en hen via attributen en verhalen Goddelijke kwaliteiten hebben toegedicht. Zo verwijst de afbeelding van Shiva besmeurd met crematie-as naar soberheid, onthechting en overwinning van de dood. En staat de trishul voor de vernietiging van het kwaad. 

ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पुर्णमुदच्यते
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥

Om poornam adah  poornam idam – DAT (GOD) is compleet; Dit ( Jiva Atma ) is compleet

Poornaat poornam udachyate – uit dat  complete (Goddelijke) ziel is mijn individuele ziel ontstaan

Poornasya poornam aday – poornam evaa vashhishyate – door compleetheid of heelheid te geven uit de Goddelijke ziel aan mijn  individuele ziel blijft alleen heelheid (of compleetheid ) over  . 

Een inspirerend  Maha Shivaratri toegewenst