De heilige dag die wij kennen als Divali heet ook Dipavali. Dipavali is samengesteld uit de woorden “dipa” en “avali”. Dipa, ook wel diya genoemd, betekent “licht” en avali staat voor “rij”. Vrij vertaald kunnen we dus zeggen dat Dipavali rij van licht betekent.

Divali valt in de donkere helft van de maand Kartik (oktober/november) en duurt zes dagen. De dag die wij kennen als Divali, dus wanneer de diya’s worden aangestoken, valt op de dag dat het nieuwe maan is ofwel amavasya.

Meerdere dagen festiviteiten

Hoewel wij in het westen Divali vaak vieren op maar één dag, zijn er meerdere dagen die samen de festiviteiten van Divali vormen. Alle dagen hebben een achterliggende betekenis en allen hebben één of meerdere achtergrond verhalen.

Vasu Baras

De eerste dag van Divali is Vasu Baras. Dit valt op de 12e dag van de Hindoe maand Kartik. Omdat de koe symbool staat voor de goddelijke gift van gezondheid, krijgen koeien op deze dag een speciale behandeling.

Dhanteras

De volgende dag staat bekend als Dhanteras of Dhantrayodashi. Dhan betekent rijkdom en Trayodashi betekent dertiende dag. Zoals de naam dus aangeeft valt Dhanteras op de 13e dag van Kartik. Op Dhanteras wordt de Uil-gedaante van Lakshmi Mata aanbeden voor ons voorspoed en welzijn. Deze dag heeft een speciale betekenis voor zakenlieden vanwege de verkoop van metalen.

Een verhaal over Dahanteras

Er is ook een verhaal hieraan verbonden. Het gaat over de 16-jarige zoon van koning Hama, die volgens de voorspelling vier dagen na zijn huwelijk zou sterven. Die nacht liet zijn vrouw hem niet slapen en ze plaatste allerlei ornamenten en gouden en zilveren munten op een grote hoop bij de ingang van hun kamer. Ook stak ze vele lampjes aan en de hele nacht vertelde ze verhaaltjes en zong ze liedjes om hem in leven te houden. Toen Yamaraj, God van de Dood, aankwam in de gedaante van een slang werd Hij verblind door al het geschitter en kon de kamer van de prins niet binnengaan. Hij klom op de hoop van munten en zat de hele nacht te luisteren naar de verhalen en liederen. In de ochtend ging Hij weer weg en zo redde de prinses het leven van haar man. Sindsdien staat deze dag ook wel bekend als Yamadipdaan en worden er de hele nacht diya’s gebrand om Yamaraj te vereren.

De eerste dokter

Dit is ook de geboortedag van Dhanavantri Dev. Toen de Devta’s en de Asura’s bezig waren met de Sagar Mathan (karnen van de oceaan) op zoek naar Amrit (nectar der onsterfelijkheid) is Dhanavantri Dev tevoorschijn gekomen uit de Kshir Sagar (Oceaan van Melk). Hij gaf de kennis van genezing aan de mens. Hij wordt de voorvader van medicijnen genoemd en is degene die de leer van Ayurveda aan de mens had geschonken. 

Narak Chaturdasi

Narak Chaturdasi, ook wel Roop Chaturdasi genoemd, is de derde dag van Divali en herinnert ons aan de overwinning van het goede op het kwade, want het was op deze dag dat Krishna Bhagvaan de wereld verloste van de demoon Narakasur. Narakasur was de zoon van Bhudevi en had een zegen gekregen van Brahma Bhagvaan, waardoor hij zich begon te misdragen. De Devta’s gingen naar Krishna Bhagvaan om hulp te vragen, maar vanwege de zegen van Brahma Bhagvaan was het niet eenvoudig Narakasur te doden. Daarom riep Krishna Bhagvaan de hulp in van zijn vrouw, Satyabama, die de Avatar was van Bhudevi. Zij zou de wagenmenner zijn van Krishna Bhagvaan in Zijn strijd tegen Narakasur. Uiteindelijk is Satyabama degene geweest die Narakasur doodde, omdat Zij in Haar vorige leven ook een zegen had gehad. De vernietiging van Narakasur door Zijn moeder herinnert ons er ook aan dat ouders dat zij uiteindelijk verantwoordelijk voor zijn wanneer kinderen op het verkeerde pad gaan en dat zij er alles aan moeten doen om dit te corrigeren. Bovendien laat dit ons zien dat het belang van de maatschappij vóór persoonlijke belangen en banden gaat.

Lakshmi Puja

De vierde dag, die wij kennen als Divali, heet Lakshmi Puja en dit is dan ook de meest belangrijke dag. Alle Hindu’s steken diya’s aan en aanbidden Lakshmi Mata, Godin van Rijkdom, en Ganesh Bhagvaan. Ook wordt geloofd dat Lakshmi Mata op deze dag uit de Kshir Sagar (de oerzee van creatie) tevoorschijn is gekomen tijdens het karnen van de oceaan.

Govardhan Puja

Govardhan Puja volgt na Lakshmi Puja en is de dag dat Krishna Bhagvaan Indra Dev overwon. Hij leerde de mensen om de natuur te vereren, waardoor ze stopten met het aanbidden van Indra Dev. De boodschap van Bhagvaan was hier dat wij mensen ook moeten zorgen voor de natuur. Toen Indra Dev boos werd en het flink liet stormen, tilde Krishna Bhagvaan met één vinger de berg Govardhan op en bood een schuilplaats voor alle mensen en dieren. Ten onrechte denkt men vaak dat Parvati Mata en Shiv Bhagvaan op Divali aan het gokken waren. Dit is onjuist omdat Zij shatransh (een soort schaken) aan het spelen waren. Gokken is je lot overlaten over verspelen aan externe factoren terwijl schaken wordt gezien als het leven in eigen beheer nemen. Het Hindoeisme propageert dat wij het lot niet moeten overlaten aan het externe, maar juist controle moeten nemen over ons eigen lot. Op deze dag is ook koning Vikram gekroond en begint een nieuw jaar van de Vikram Samvat, een van de jaartellingen die Hindu’s kennen. Vandaar dat Divali het nieuwe jaar met zich meebrengt.

Bhai Dooj

De laatste van de zes dagen is Bhaidooj. Broers en zussen komen bij elkaar om hun liefde voor elkaar te tonen. Dit doet denken aan Raksha Bandhan, maar Bhaidooj gaat nog verder terug. Zussen brengen deze dag een tilak aan op het voorhoofd van hun broers en zegenen hun jongere broers. Ze nemen aarti van hun broers en eren hen omdat zij hen hebben bescherm en voor hen hebben gezorgd. Ook bidden de zusters voor het welzijn van hun broers. Broers geven cadeaus aan hun zussen en zweren hen te beschermen en er te zijn voor hen. Deze dag heet ook wel Yama Dwiteeya, omdat Yamaraj op deze dag naar Zijn zus Yamuna Devi ging, die een tilak op het voorhoofd van Haar broer aanbracht en bad voor Zijn welzijn. Op Divali zijn ook nog andere belangrijke gebeurtenissen geweest, want dit was de dag dat dat Ram Bhagvaan samen met Sita Mata en Shri Lakshman terugkeerde uit het bos na veertien jaar verbannen te zijn. Na Ravan te hebben vernietigd begon Ram Bhagvaan met Zijn reis naar huis en om Hem te verwelkomen hadden de inwoners van Ayodhya overal diya’s aangemaakt.

Vaman Autar

Een ander verhaal is dat van Vaman Avatar, de vijfde Avatar van Vishnu Bhagvaan. Vaman Avatar verzocht drie stappen land van koning Bali. Met de eerste twee stappen waren de aarde en de hemel al bedekt en Zijn derde stap zette Hij dan ook op het hoofd van koning Bali, die niets anders meer kon aanbieden aan Bhagvaan. De koning werd verbannen naar Patal Lok (de onderwereld). Later kreeg koning Bali de zegen dat hij één dag mocht regeren over de aarde, maar alleen daar waar geen lichten zouden branden. Om niet onder zijn heerschappij te vallen, staken de mensen diya’s aan in hun huizen.

Nog wat verhalen verbonden aan Divali

Ook wordt geloofd dat Vishnu Bhagvaan en Lakshmi Mata op deze dag zijn getrouwd.

Divali markeert het einde van de vastenperiode van Parvati Mata. Zij heeft een zware tapasya (gebed, meditatie en vasten) gedaan om één te worden met Shiv Bhagvaan. Op deze dag verscheen Shiv Bhagvaan en accepteerde Hij Parvati Mata.

Toen de Pandava’s terugkeerden na twaalf jaar verbanning, omdat zij hadden verloren met gokken, was het Kartik Amavashya. De dorpelingen vierden de terugkeer van de Pandava’s door diya’s aan te steken.

Divali is ook altijd al gevierd als oogstfeest door de landbouwers. Aan het einde van het oogstseizoen wanneer Divali aanbrak werd Lakshmi Mata bedankt voor de oogst en werd er gebeden voor een goede oogst in het komende seizoen.

Divali is een echt familiefeest en wordt dan ook gevierd in gezinsverband. Voor Divali wordt het gehele huis grondig schoongemaakt en op Divali zelf steken Hindu’s diya’s aan in hun huizen. Sommige Hindu’s doen ook puja thuis. In Suriname en India wordt er vuurwerk afgestoken. Ook worden er diverse lekkernijen gemaakt. Gedurende deze periode van zes dagen heerst er een vriendelijke sfeer. Divali draait om eenheid en alle haat, woede en vijandschap moet dan ook worden vernietigd. Zoals tijdens Divali de overwinning van het goede op het kwade centraal staat moet ook binnen in ons het goede overheersen en het kwade worden verdreven zodat Lakshmi Mata ons de spirituele rijkdom kan geven die wij nodig hebben om de weg van de Dharm te volgen